دلایل برآمدن و زوال شهرهای مسیر رودخانه کارون در خوزستان قرون۴ـ۳ هـ.ق

Authors

سجاد کاظمی

sajad kazemi علی بحرانی پور

ali bahranipour

abstract

خوزستان به عنوان یک تمدن رودخانه ـ جلگه‏ا ی در دوره ی قبل و بعد از اسلام، همواره دارای شهرهای متعدد و پررونقی بوده که علاوه بر شهرهای شناخته شده چون شوش، شوشتر، اهواز شهرهایی نیز وجود داشته اند که امروزه آثار چندانی از آنها باقی نمانده است. از جمله می‏ توان به شهرهای مسیر رودخانه ی کارون چون عسکرمُکرم، سوق‏الاربعاء، جُبی و دورق اشاره کرد. در این مقاله بر‏آنیم تا با روش تاریخی و با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با عنایت به رهیافت ماکس وبر در زمینه ی دسته‏ بندی ماهیتی و دگرگونی شهرها به بررسی علل برآمدن و افول این شهرها در خوزستان سده های سوم و چهارم هجری بپردازیم. فرض ما این است که وجود رودخانه‏ های متعدد، به ویژه رودخانه قابل کشتیرانی کارون و ارتباط آن با آب‏های آزاد همواره عامل و بستری برای شکل‏گیری و رونق تجاری و فرهنگی شهرها در خوزستان بوده است. یافته‏ ها حاکی از آن است که بنیان اکثر شهرهای خوزستان جز عسکرمکرم و سوق‏الاربعاء به پیش از اسلام برمی‏گردد و در سده های سوم و چهارم هجری با تولید انواع کالاها و محصولات از رونق تجاری و اقتصادی و به تبع آن رشد فرهنگی بالایی برخوردار بودند؛ اما به مرور زمان در نتیجه عوامل طبیعی چون طغیان و تغییر مسیر رودخانه و نیز علل تاریخی همچون تاثیر قیام زنگیان، ورود قبایل ترک، تغییر خط سیر تجاری و درگیری میان قدرت‏های محلی عرب‏ها، این شهرها حیات و رونق خود را از دست داده‏ اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دلایل برآمدن و زوال شهرهای مسیر رودخانه کارون در خوزستان قرون4ـ3 هـ.ق

خوزستان به‌عنوان یک تمدن رودخانه‌ ـ جلگه‏ا ی در دوره‌ی قبل و بعد از اسلام، همواره دارای شهرهای متعدد و پررونقی بوده که علاوه بر شهرهای شناخته شده‌ چون شوش، شوشتر، اهواز شهرهایی نیز وجود داشته‌اند که امروزه آثار چندانی از آنها باقی نمانده است. از جمله می‏ توان به شهرهای مسیر رودخانه‌ی کارون چون عسکرمُکرم، سوق‏الاربعاء، جُبی و دورق اشاره کرد. در این مقاله بر‏آنیم تا با روش تاریخی و با رویکردی توصیف...

full text

کیفیت آب رودخانه کارون در دشت خوزستان

کیفیت آب رودخانه کارون در دشت خوزستان

full text

ردیابی آثار تغیر مسیر رودخانه کارون در کواترنر

رودخانه ها و جلگه های حاصلخیز آنها از دیرباز کانون شکل گیری و رشد تمدن‌های بشری بوده و هستند. جلگه خوزستان جلگه ای کم ارتفاع با شیب ملایم است که رودخانه‌ی کارون در آن جریان دارد. این رودخانه در طول دوران زمین شناسی به‌ویژه درعهد چهارم «کواترنر» از تحرک و پویایی خاصی برخوردار بوده است، به‌طوری که مرتب از مسیر اولیه خود منحرف شده و به مسیر یا مسیرهای دیگری تغییر جهت داده و علاوه بر جابجایی کانون‌...

full text

ردیابی آثار تغیر مسیر رودخانه کارون در کواترنر

رودخانه ها و جلگه های حاصلخیز آنها از دیرباز کانون شکل گیری و رشد تمدن های بشری بوده و هستند. جلگه خوزستان جلگه ای کم ارتفاع با شیب ملایم است که رودخانه ی کارون در آن جریان دارد. این رودخانه در طول دوران زمین شناسی به ویژه درعهد چهارم «کواترنر» از تحرک و پویایی خاصی برخوردار بوده است، به طوری که مرتب از مسیر اولیه خود منحرف شده و به مسیر یا مسیرهای دیگری تغییر جهت داده و علاوه بر جابجایی کانون ...

full text

بررسی و ارزیابی اقتصادی تصفیه انواع فاضلاب تخلیه شونده به رودخانه کارون در محدوده استان خوزستان

هدف از این پژوهش بررسی و ارزیابی اقتصادی اجرای تصفیه خانه فاضلابهای شهری، صنعتی و پساب کشاورزی در استان خوزستان می باشد. جهت بررسی اقتصادی از روش هزینه-منفعت استفاده شده است. بدین منظور آمار و اطلاعات لازمه بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، پروژه کاهش آلودگی رودخانه کارون(سازمان حفاظت محیط زیست)، بانک جهانی، برنامه توسعه سازمان ملل(UNDP)، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و شیلات جمع آوری گردید. ...

full text

حیات سیاسی امرای کُرد از زوال ایلخانان تا برآمدن صفویان

فاصله بین سقوط ایلخانان (736 ق) تا روی کار آمدن صفویان (907 ق) از پرآشوب­ترین و آشفته­ترین دوره­های تاریخ ایران است که عرصه را برای نضج و قدرت­گیری حکومت­های مختلفی در گوشه و کنار ایران فراهم آورد. جغرافیای سیاسی قبایل کُرد در غرب و شمال غرب که صحنه قدرت­نمایی آل جلایر، تیموریان، قراقویونلوها و آق قویونلوها بود از جمله حوزه­های موردتوجه و فعالیت حکومت­های مورد اشاره بود. پژوهش حاضر درصدد پژوهش د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات تاریخ فرهنگی

جلد ۶، شماره ۲۶، صفحات ۷-۳۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023